Mỗi người có tới 30 hệ nhóm máu với khoảng 300 loại kháng nguyên khác nhau, đó là hệ ABO, hệ RH, hệ Kell, hệ Kidd, hệ Lewis…, nhưng quan trọng nhất là hai hệ nhóm máu ABO và hệ Rh. Mỗi hệ nhóm máu lại có các nhóm máu khác nhau do sự có mặt hay không có mặt của kháng nguyên trên bề mặt hồng cầu và kháng thể trong huyết thanh của người đó.
Hệ Rh có 5 kháng nguyên, đó là kháng nguyên D, kháng nguyên C và c, kháng nguyên E và e. Tất cả các kháng nguyên hệ Rh đều có khả năng gây miễn dịch tạo kháng thể tương ứng, tuy nhiên kháng nguyên D có tính sinh miễn dịch mạnh nhất. Những người có kháng nguyên D trên bề mặt hồng cầu được gọi là người có nhóm máu Rh(D) dương và những người không mang kháng nguyên trên bề mặt hồng cầu được gọi là người có nhóm máu Rh(D) âm.
Kháng thể của hệ Rh là kháng thể miễn dịch. Kháng thể hệ Rh chỉ xuất hiện khi có sự mẫn cảm kháng nguyên từ ngoài vào, đó là:
- Do truyền máu: có thể gặp trong trường hợp người có nhóm máu Rh âm đã từng nhận máu của người có Rh dương.
- Qua đường nhau thai: xảy ra khi có sự xâm nhập hồng cầu thai nhi là Rh dương vào máu mẹ có nhóm máu Rh âm kích thích cơ thể mẹ sinh kháng thể kháng D.
1. Giải thích bất đồng nhóm máu do truyền máu
Người nhóm Rh âm khi nhận máu người Rh dương (khối hồng cầu, máu toàn phần), kích thích cơ thể sinh kháng thể miễn dịch Anti D. Ở lần truyền máu sau, nếu bệnh nhân nhận máu chứa kháng nguyên D. Anti D trong huyết thanh của bệnh nhân sẽ kết hợp với kháng nguyên D của hồng cầu truyền vào, gây ra phản ứng ngưng kết. Tai biến có thể là tan máu, gây sốc, suy thận, trụy tim mạch và tử vong.
2. Giải thích bất đồng nhóm máu mẹ con
Người chồng có nhóm Rh dương, vợ có nhóm máu Rh âm, khi mang thai lần đầu nếu thai nhi có nhóm Rh dương. Tại thời điểm sinh hoặc do tổn thương nào trước đó khiến hồng cầu của thai nhi lọt vào máu mẹ, kích thích cơ thể mẹ sinh kháng thể Anti D. Lượng kháng thể cơ thể mẹ sản xuất trong lần tiếp xúc đầu tiên không đủ để gây ra hiện tượng tan máu nặng nề ở thai nhi. Tuy nhiên, đối với lần mang thai lần thứ hai trở đi, lượng kháng thể đủ để gây ra hiện tượng miễn dịch mạnh hơn, dẫn đến bất đồng nhóm máu Rh cho thai nhi. Vì kháng thể do mẹ sản xuất có thể đi qua nhau thai gắn lên hồng cầu của thai nhi gây ra hiện tượng ngưng kết làm vỡ hồng cầu của thai nhi.
Lê Văn Công
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Imranud Din Khattak, Taj Muhammad Khan (2008), Frequency of ABO and Rhesus Blood Group in District Swat Pasistan, J Ayub Med Coll Abbottabad, pp. 127-130.
2. Laura dean (2005), Blood Groups and Red Cell Antigens, National Center for Biotechnology Information, pp. 128-103.
3. Pregnancy and The Rh Factor Information for the Pregnant Woman (2010), Capital Health, Nova Scotia, pp. 1-4.
👉👉 Để xem được các video và bài viết mới nhất của chúng tôi, hãy đăng ký kênh theo địa chỉ: https://user35495.pics.ee/A7D2A ----------------------------------------------------------------------------------------- 🎬 Youtube: https://www.youtube.com/labnotes123/?sub_confirmation=1 📡Địa chỉ webbsite: https://labnotes123.wixsite.com/medical 🖱Địa chỉ fanpage: https://www.facebook.com/Labnotes123/ 📕Hiệu sách: https://www.facebook.com/Labnotes123/shop/ #labnotes123